Jak pracujemy?

Psychoterapia jest procesem poznawania siebie, poszerzania rozumienia swoich potrzeb, emocji. Jest rozmową, podczas której specjalista podążając za ustalonym celem psychoterapi, zadaje pytania, aby pogłębić rozumienie tego z czym dana osoba się zgłasza. Psychoterapia to dialog, w którym możemy poznać to, co nas ogranicza, ale i to co może pomóc nam wzrastać. Psychoterapia jest pytaniem do siebie czego obecnie oczekuję od siebie, życia oraz jest próbą odpowiedzenia na to.

Psychoterapia oparta jest na relacji terapeutycznej, w której to można przyglądać się sobie w relacji, budowaniu jej oraz rozwijaniu i wprowadzaniu dla siebie korzystnych zmian. Postawa terapeuty, która jest nieoceniająca, neutralna i obiektywna służy eksploracji siebie w relacji. Psychoterapia jest zwykle zorientowana w jakimś nurcie, który będzie predysponował rozumienie problemu w określony sposób. Terapeuci mogą również pracować w podejściu integracyjnym, wtedy łączą modalności ze sobą, w zależności od potrzeb/sytuacji osoby zgłaszającej się po pomoc.

Podejście psychodynamiczne

Podejście to zakłada, iż istnieją procesy wewnętrzne, które mogą być nieuświadomione, a jednocześnie mogą kierować naszym życiem. Praca terapeutyczna polega na uświadamianiu sobie tego co nieuświadomione i poprzez to zyskiwanie większej swobody wyboru. Jedna z najbardziej kojarzonych postaci Z. Freud mówił o przymusie powtarzania, który “nakazuje” nam w sposób bezwiedny odtwarzać trudne dla nas sytuacje.

W ramach relacji terapeutycznej można zobaczyć, z pomocą terapeuty, co zostało w nas zablokowane, przez co nie możemy osiągać satysfakcji w różnych obszarach życiowych. Odtwarzając wczesne relacje z naszymi obecnymi partnerami możemy ciągle obawiać się opuszczenia, uznania nas za niewystarczająco dobrych, nieważnych lub odczuwać inne nieprzyjemne reakcje.

W podejściu tym ważne jest dotarcie do przeszłych wydarzeń i umożliwienie ich przeżycia, aby nie powodowały ciągłego, nieświadomego skupiania się na nich.

(...) im mniej zaś człowiek wie o przeszłości i teraźniejszości, tym bardziej niepewny staje się jego sąd o przyszłości.

Zygmunt Freud Przyszłość pewnego złudzenia (1927)

Nie da się zmienić ciemności w światłość, ani apatii w ruch bez udziału emocji.

Carl Gustav Jung

Podejście poznawczo-behawioralne

Zakłada, iż to co nabywamy w procesie życia, funkcjonowania zależy od procesu uczenia. Teoria poznawczo-behawioralna mówi o powstawaniu zaburzeń na tle tego co w przeszłości było wzmacniane.

W tej psychoterapi uczymy się rozróżniać nasze myśli, emocje, doznania fizyczne oraz zachowania, aby móc sobie lepiej z nimi radzić, wiedząc, że każda z tych komponentów doświadczania wpływa na siebie. Wspólnie z terapeutą dąży się do poprawy komfortu życia poprzez pracę nad zmianą dysfunkcjonalnych przekonań i szkodliwych nawyków, stanowiących przyczynę problemów i źródło emocjonalnego cierpienia.

Powszechnie psychoterapia poznawczo-behawioralna uznawana jest za krótkoterminową, jednakże dzięki tzw. trzeciej fali tego podejścia odchodzi się od stereotypu dotyczącego braku głębokości procesu psychoterapi poznawczo-behawioralnej.

Psychoterapia poznawcza ma na celu złagodzenie psychologicznego napięcia poprzez korygowanie nieporozumień. Poprawiając błędne przekonania, możemy stłumić nadmierne reakcje

Beck Aaron

Podejście systemowe

Podejście to zakłada, że istnienie jednostki jest zdeterminowane jej funkcjonowaniem w systemach rodzinnych, czy podsystemach np. małżeńskim, dzieci, rodziców czy dziadków. W teorii tej ważne są relacje wewnątrzrodzinne, rodzina pochodzenia, reguły, wartości oraz przekazy transgeneracyjne, które nieświadomie mogą być przez człowieka wypełniane. Objaw przeżywany przez jednostkę jest rozumiany jako próba poradzenia sobie systemu rodzinnego poprzez utrzymanie homeostazy. Objaw jest najczęściej również manifestacją jakiegoś problemu przeżywanego przez rodzinę i tak, do gabinetu terapeutycznego może trafić rodzina, w której dziecko doświadcza trudności emocjonalnych - praca z rodziną może wtedy polegać na zastanawianiu się czemu służy objaw dziecka. Dzięki temu możemy naprawiać relacje, ulepszając tym samym funkcjonowanie wszystkich członków rodziny.

(...) z przeszłością rodzinną jest jak ze strychem, na którym znajdują się różne pamiątki z minionych pokoleń. Byłoby dobrze, aby je co pewien czas przejrzeć i zabrać ze sobą te, które uznamy za wartościowe, a wyrzucić to, co w naszym przekonaniu jest niepotrzebne i obciąża strop.

Bogdan de Barbaro

Często przyczyną nieracjonalnych zachowań matek i ojców w stosunku do własnych dzieci są ich własne nierozwiązane, niedokończone sprawy z dzieciństwa, nakładające się na teraźniejszość.

Wielu rodziców w ogóle nie zdaje sobie sprawy z kontynuacji cieni przeszłości.

Virginia Satir, Rodzina. Tu powstaje człowiek

Nigdy nie spotkałam idealnej rodziny, idealnych dzieci czy idealnych rodziców.
Nigdy też nie oczekiwałam, że ich spotkam.

Virginia Satir, Rodzina. Tu powstaje człowiek

Podejście humanistyczne

Podejście to jako słowo klucz traktuje “człowieczeństwo” jednostki oraz wyjątkowość jej egzystencji. Posiada wolną wolę i dąży do samorozwoju, jeśli tylko zostaną zaspokojone jego podstawowe potrzeby (począwszy od biologicznych, poprzez potrzeby miłości i przynależności, aż do do transcendencji). Ponosi odpowiedzialność za swoje działania, ale też może je świadomie zmieniać. Człowiek odczuwa sprawczość swojego życia zdając sobie sprawę z jego skończoności, własnej śmiertelności. Istota sama realizuje swoje możliwości na podstawie własnego systemu wartości. W tym rozumieniu trudności jednostki są skutkiem niezaspokojonych potrzeb.

Pomiędzy bodźcem i reakcją jest przestrzeń: w tej przestrzeni leży wolność i moc wyboru naszej odpowiedzi.

Viktor E. Frankl, Człowiek w poszukiwaniu sensu

Podejście gestalt

Zasadą psychoterapi Gestalt, podobnie jak innych programów nurtu humanistycznego, jest pogłębianie świadomości klienta, dotyczącej zarówno jego sfery wewnętrznej - wnętrza, jak i sfery zewnętrznej - otoczenia. Można to osiągnąć poprzez uważność, sprawność intelektualną, czujność ciała i wrażliwość emocjonalną. Świadomość prowadzi do poznawania, ono zaś do przejęcia i sprawowania kontroli nad własnym życiem oraz poczucia odpowiedzialności za nie. Człowiek jest postrzegany jako dynamiczny proces, który posiada zdolność do samoregulacji. W myśl tego podejścia podkreśla się również niepowtarzalność i odmienność każdej jednostki ludzkiej, która sama nadaje znaczenie i sens swojemu życiu.

“Ja to Ja, Ty to Ty.
Ja jestem odpowiedzialny za moje życie, Ty za Twoje.
Nie jestem na tym świecie, by spełniać Twoje oczekiwania.
ani Ty, by spełniać moje.
Jeśli nasze drogi się skrzyżują to wspaniale,
ale jeśli tak się nie stanie, to każdy z nas będzie kroczył swoją własną ścieżką.
Bo nie będę kochał mnie samego, jeśli zdradzę mnie samego dla ciebie,
ani nie pokocham cię, jeśli będziesz taki, jak ja chcę, a nie taki jaki naprawdę jesteś.
Ja to Ja, Ty to Ty”.

Fritz Perls

Podejście ericksonowskie

Jest to metoda psychoterapi strategicznej, której za twórcę uznaje się Miltona Erickson’a. Podejście to nastawione jest na skuteczność oddziaływania. Koncentruje się głównie na teraźniejszości i zorientowana jest na przyszłość. Psychoterapia Ericksonowska zakłada, że każdy człowiek jest indywidualny a zadaniem terapeuty jest skuteczne wywołanie zmian dzięki bezpośrednim lub pośrednim uruchamianiu zasobów tkwiących w poszczególnych członkach rodziny i charakterze relacji między nimi. Jak powiedział Milton Erickson, każdy z nas ma w sobie wewnętrzne zasoby wystarczające do konstruktywnego rozwiązywania problemów. Środkami wywoływania zmian w tym podejściu są: uwidocznienie pozytywnych zmian aspektów relacji, dokonywanie zmian małymi krokami, a jeżeli jest to niezbędne to zastosowania strategii pogorszenia tego co ma być zmienione tak zwane przepisywanie symptomu. Nowatorskim założeniem metody było, że zrozumienie i wgląd nie są niezbędnymi warunkami zmian, a zakładanie oporu pacjentów przed zmianą jest szkodliwe - jeżeli terapeuta spodziewa się oporu, z pewnością zetknie się z nim.

Szczęście to zdolność wykorzystania tego, co zostało ci dane.

Milton Erickson